Strona Główna › Duchowość › Co to jest eudajmonia? Coś więcej niż zwykłe szczęście

Co to jest eudajmonia? Coś więcej niż zwykłe szczęście

Co to jest eudajmonia? Coś więcej niż zwykłe szczęście | Fot. Pixabay

Eudajmonia to starożytne pojęcie, które może okazać się bardzo przydatne dla każdego współczesnego człowieka. Dowiedz się, co to jest i w jaki sposób może pomóc ci w ulepszeniu własnego życia.

Zanim przejdziemy do wyjaśnienia, jak osiągnąć eudajmonię (a z całą pewnością warto to zrobić), dowiedzmy się, co tak naprawdę oznacza ten termin.

Eudajmonia – definicja

Eudajmonia to pojęcie filozoficzne, powszechnie używane w tzw. filozofii życia w starożytnej Grecji i tłumaczone najczęściej jako szczęście i dobrobyt. Etymologia słowa: eu – dobry, daimon – duch.

Eudajmonia nigdy nie posiadała precyzyjnie ustalonej definicji. Różni filozofowie greccy rozumieli ją w odmienny sposób. W najbardziej ogólnym znaczeniu eudajmonia to stan pełnego, racjonalnie uzasadnionego zadowolenia z własnego życia; satysfakcji, której osiągnięcie uważano za podstawowy cel każdego rozsądnie myślącego człowieka.

Ostatecznym celem ludzkich czynów jest eudajmonia, szczęście w sensie dobrego życia, którego pragną wszyscy ludzie; wszystkie czyny są tylko różnymi środkami wybranymi do osiągnięcia właśnie tego. – Hannah Arendt

Eudajmonia może być rozumiana na wiele różnych sposobów. Dla osób religijnych eudajmonią może być np. Bóg (patrz: Św. Augustyn). Dla innych ludzi może to być nirwana, cnota lub odczuwanie rozkoszy.

Starogrecka definicja eudajmonii brzmi następująco:

Dobro składające się z wszelkiego dobra. Zdolność, która wystarczy do właściwego życia. Doskonałość w odniesieniu do cnoty; środki wystarczające dla każdego żywego stworzenia.

Oczywiście nie wszyscy stosowali tę samą definicję. W zależności od wyznawanych poglądów eudajmonia była postrzegana inaczej. Kilka przykładów:

• stan, w którym człowiek ma świadomość doskonałości swojego życia. Osiągał ją ten, kto na starość – patrząc wstecz – mógł powiedzieć, że przeżył swoje życie we właściwy sposób; że zawsze robił to, co do niego należało, i nie żałuje podejmowanych przez siebie decyzji. [Platon, Sokrates]
• stan ducha osiągany w momencie zrównoważonego zaspokojenia wszystkich swoich potrzeb, zarówno cielesnych, jak i duchowych. [Arystoteles, Epikur]
• zwyczajne odczuwanie przyjemności – według tego poglądu w stanie eudajmonii znajduje się osoba, która w danym momencie odczuwa więcej pozytywnych niż negatywnych bodźców. [Arystyp z Cyreny i inni hedoniści]
• wewnętrzny stan ducha dostępny jedynie osobom oświeconym. Osiągano go przez niewzruszone przyjmowanie wszystkich zdarzeń, niezależnie od tego, czy były pozytywne, czy negatywne; rezygnację z dążenia do rozkoszy za wszelką cenę oraz rzetelne wypełnianie swoich obowiązków. Człowiek prawdziwie oświecony potrafi pozostawać w tym stanie przez cały czas, niezależnie od czynników zewnętrznych. [Zenon z Kition, Chryzyp i inni stoicy]

Osobiście skłaniam się do podejścia Sokratesa i Platona. Takie pojmowanie eudajmonii jest mi najbliższe, a nawet – można powiedzieć – jest moim osobistym marzeniem.

Zawsze chciałem przeżyć swój czas na Ziemi w taki sposób, by w chwili śmierci móc powiedzieć, że jestem zadowolony z tego, co zrobiłem przez te wszystkie lata.

To dziwne marzenie, wiem. Ale odkąd pamiętam, właśnie to jest moim najważniejszym celem. Wszystko inne to zaledwie kolejne kroki przybliżające mnie do tej jednej ostatniej myśli.

Ok, ale nie zatrzymujmy się na moich marzeniach. Skupmy się na eudajmonii.

Jak osiągnąć eudajmonię?

Najlepiej odpowiemy na powyższe pytanie, jeśli sięgniemy po jeszcze jedno pojęcie z filozofii greckiej: areté ("cnota"). Arystoteles twierdził, że życie w stanie eudajmonii jest możliwe tylko przez pozytywne działanie w zgodzie z rozumem.

Chodzi mianowicie o ciągłe zadawanie pytań (sobie i innym) o to, co jest dobre dla naszych dusz. Eudajmonia polega przecież na przeżyciu swojego ziemskiego czasu we właściwy sposób. Naturalne jest więc, że powinniśmy ciągle badać siebie i cały wszechświat.

Oto 5 przykładowych pytań, które warto sobie zadać. One nakierują cię i pomogą znaleźć się znacznie bliżej stanu eudajmonii:

1. Czy wiesz, kim naprawdę jesteś?

Aby osiągnąć eudajmonię, przede wszystkim musisz poznać siebie. Odkrywanie własnego wnętrza jest tutaj absolutną koniecznością i podstawą. Bez tego nie ma możliwości, by posuwać się naprzód.

Oczywiście wiedzę o tym, kim naprawdę jesteś, możesz zdobywać na różne sposoby. Znajdź metodę właściwą dla siebie. Czy to będzie medytacja, sztuka, psychologia głębi, filozofia, czy choćby jakaś forma praktyk religijnych (tak, one również mogą pomóc) – wszystko zależy w ostateczności od ciebie.

Warto przeczytać: Życie duchowe – co jest najważniejsze? Tak naprawdę liczą się tylko te 3 rzeczy.

2. Jakie są twoje życiowe cele?

Nie chodzi o to, że musisz dążyć do niezwykle ambitnych celów. Nawet oświecenie czy zbawienie nie muszą mieć dla ciebie większego znaczenia, jeśli nie chcesz. Co więcej, nie ma potrzeby poświęcać całego życia dla osiągania jakichś wielkich celów.

Jeśli jednak pragniesz osiągnąć stan eudajmonii, warto ustalić jakiś konkretny plan na życie. Wyznaczyć sobie cele i próbować je osiągnąć (choć nie za wszelką cenę). Po tym, do czego dążysz, można poznać, jak – mniej więcej – będzie układać się twoja osobista historia.

Warto przeczytać: Wyznaczanie celów w duchowości.

3. Czy prawidłowo korzystasz ze swoich umiejętności?

Jakąkolwiek ścieżkę dla siebie wybierzesz, musisz używać wszystkich swoich umiejętności, by osiągnąć poszczególne cele – te mniejsze i te większe.

Eudajmonia jest powszechnie tłumaczona jako szczęście, ale uważam, że dokładniejszym tłumaczeniem byłoby dopasowanie: jak dobrze twoje działania pasują do darów, jakie posiadasz. Dopasuj to, kim jesteś. – Derrick Jansen

W poszukiwaniu eudajmonii bardzo dużą rolę odgrywa skuteczne wykorzystywanie wszelkich posiadanych atutów. Każdy człowiek spotyka bowiem na swojej drodze przeszkody, które mogą mu utrudnić (a w skrajnych przypadkach uniemożliwić) spełnienie marzeń. Rozwijanie umiejętności oraz swobodne z nich korzystanie jest więc bardzo ważne.

Warto przeczytać: Jak rozwijać swoje talenty?

4. Jak bardzo angażujesz się w wykonywane zadania?

Poziom doświadczania eudajmonii zależy w dużej mierze od poziomu twojego zaangażowania. Dlaczego? Ponieważ samo marzenie o osiągnięciu szczęścia nie wystarczy. Sukces prawie zawsze zależy od włożonej weń pracy. Im lepiej pracujesz, tym większe szanse masz na dotarcie do upragnionego celu.

Myślę, że należy w tym miejscu zaznaczyć, iż eudajmonia sama w sobie nie powinna być celem twoich działań. Jeśli będziesz się angażować w pracę nad sobą tylko po to, by zdobyć szczęście, narazisz się na wiele niebezpieczeństw. Z jednej strony – łatwo będzie można cię wykorzystać. Z drugiej zaś – ty również możesz zacząć nadużywać przewagi nad innymi.

Warto przeczytać: Zagrożenia duchowe – lista, która może uratować twoją duszę.

5. Czy starasz się w pełni rozwijać swój potencjał?

Chodzi o bycie najlepszą wersją siebie, na jaką cię stać. Nie musisz być kimś lepszym od innych. Ale jeśli szczerze i autentycznie pragniesz się rozwijać, nie możesz z każdym kolejnym mijającym rokiem stać dokładnie w tym samym miejscu.

Osiągnięcie eudajmonii jest możliwe tylko w przypadku osób, które nad sobą pracują. Nic nie przychodzi za darmo. Każdy człowiek pragnący dojść do celu swojej podróży (jakikolwiek by on nie był) musi iść przed siebie. Krok za krokiem posuwać się naprzód.

Warto przeczytać: Metoda małych kroków zmieni twoje życie.

Kategorie: Duchowość