Strona Główna › Inspirujący ludzie › Anthony de Mello: prawda i absurd są jednym, czyli jak znaleźć odpowiedzi w tym dziwnym świecie [Odkrywcze cytaty]

Czego może nauczyć cię Anthony de Mello? | Fot. Materiały prasowe

Anthony de Mello: prawda i absurd są jednym, czyli jak znaleźć odpowiedzi w tym dziwnym świecie [Odkrywcze cytaty]

Anthony de Mello jest jednym z tych nauczycieli, którzy wzbudzają we mnie najwięcej sympatii. A jednocześnie podchodzę do niego z rezerwą, ponieważ (jak by nie patrzeć) był chrześcijańskim duchownym. Nie lubię łączyć duchowości z religią [1], ponieważ to zazwyczaj nie prowadzi do żadnych rozsądnych rezultatów.

Mimo że nie podzielam religijnych zapatrywań Anthony'ego de Mello, cenię sobie wiele jego nauk. Cytaty z jego przypowieści duchowych są przyjemną formą pogłębiania duchowej wiedzy. Dlatego z miłą chęcią piszę dzisiaj ten artykuł.

Kim był Anthony de Mello?

Anthony de Mello (1931-1987) był psychoterapeutą, jezuitą i autorem popularnych książek o rozwoju duchowym. Był utalentowanym pisarzem i elokwentnym mówcą, który poruszył serca wielu osób na całym świecie. Jego nauki zachęcały ludzi do zgłębiania swej duchowej natury i przebudzenia, do modlitwy i życia w pełni.

Styl nauczania Anthony'ego de Mello odznaczał się łagodnością i poczuciem humoru. Jezuita chętnie sięgał po krótkie przypowieści i anegdoty, by odbiorcy w łatwy sposób mogli przyswoić jego porady dotyczące rozwoju osobistego.

Praca Anthony'ego de Mello wywoływała kontrowersje, głównie w Kościele katolickim. Hierarchom (w tym papieżowi) nie podobało się, że ojciec de Mello nie odzwierciedla prawidłowo katolickiej doktryny. Joseph Ratzinger napisał w oficjalnym watykańskim oświadczeniu, że poglądy Anthony'ego de Mello "są niezgodne z wiarą katolicką i mogą wyrządzić poważne szkody ".

Niezależnie jednak od kościelnej opinii każdy poszukiwacz uniwersalnych prawd duchowych może bez obaw zapoznawać się z naukami indyjskiego jezuity. Oczywiście, jak zawsze powtarzam, słowa każdego nauczyciela duchowego należy poddawać świadomej analizie i szukać dowodów na ich potwierdzenie lub zaprzeczenie.

Osobiście nie polecam słuchać opinii Kościoła katolickiego, ponieważ są często zbyt oderwane od rzeczywistości, by móc je uważać za wartościowe z duchowego punktu widzenia. Zresztą, prędzej Kościół wyrządzi Ci krzywdę niż nauki Anthony'ego de Mello. To tak na marginesie.

Najcenniejsze nauki Anthony'ego de Mello

Przedstawiając Ci Anthony'ego de Mello, skupię się na tych naukach, które urzekły mnie najbardziej. Nie stanowią one jednak streszczenia czy podsumowania dokonań tego nauczyciela duchowego. Potraktuj je raczej jako zachętę do dalszego zgłębiania przekazu hinduskiego jezuity.

Poniżej znajdziesz zbiór moich luźnych zapisków, które powstawały na przestrzeni kilku lat. Postanowiłem je zredagować i ułożyć w jedną całość, żeby przyjemnie się czytało. Mam nadzieję, że okażą się pomocne w Twoich osobistych poszukiwaniach.

Na końcu każdej z poniższych sekcji umieszczam po kilka cytatów pochodzących z różnych książek i kazań Anthony'ego de Mello.

1. Bądź świadomy

Jeśli chcesz, żeby Twoje życie miało prawdziwą wartość, potrzebujesz jednej rzeczy. Bardzo ważnej rzeczy – świadomości. Musisz naprawdę dobrze rozumieć, co się dzieje wokół Ciebie oraz w Twoim wnętrzu. W przeciwnym razie będziesz tylko prymitywnym mechanizmem, który jest częścią bezdusznego systemu.

Myśl, zanim coś zrobisz. Nie reaguj bezrefleksyjnie, ale analizuj wydarzenia oraz zdobywane informacje. Nie traktuj wszystkiego jako niepodważalną prawdę. Jeżeli ktoś mówi Ci, jak należy żyć, możesz go wysłuchać. Ale później samodzielnie przemyśl każdą propozycję, poszukaj argumentów nie tylko "za", ale i "przeciw" (zwłaszcza tych drugich).

Bycie człowiekiem świadomym jest największym sukcesem, jaki możesz osiągnąć. Znacznie cenniejszym niż bogactwo, władza i sława razem wzięte. Dzięki świadomości możesz bowiem żyć w zgodzie z własną naturą, a przy tym mieć mniej zmartwień.

Warto przeczytać: Na czym polega świadome życie? 22 sekrety, które odkryją przed Tobą całą prawdę.

Może Cię to zaskoczy, ale nie musisz nikomu tłumaczyć swojego postępowania; nie musisz usprawiedliwiać marzeń; i z całą pewnością nie musisz nikogo przepraszać za własne poglądy. Właśnie do takich prawd prowadzi bycie świadomym.

Anthony de Mello – cytaty o świadomości:

• Bądź świadomy tego, co mówisz, bądź świadomy tego, co robisz, bądź świadomy tego, co myślisz, bądź świadomy tego, jak się zachowujesz. Bądź świadomy tego, skąd pochodzisz, jakie są Twoje motywy. Życie nieświadome nie jest warte życia. Nieświadome życie jest życiem mechanicznym. Nie jest ludzkie, jest zaprogramowane.
• Życie jest bankietem. Tragedią tego świata jest, że większość umiera na nim z głodu.
• Świadomość oznacza obserwowanie, obserwowanie tego, co dzieje się w tobie i wokół ciebie.
• Nie ma na świecie nic tak ważnego jak przebudzenie.
• To, czego jesteś świadomy, masz pod kontrolą; to, czego nie jesteś świadomy, ma nad tobą kontrolę.
• Kłopot z większością ludzi polega na tym, że są straszliwie zajęci organizowaniem rzeczywistości, której nawet nie rozumieją [...]. Rzeczy nie potrzebują być organizowane [...]. Rzeczy potrzebują jedynie zrozumienia. Jeśli je zrozumiesz, one się zmienią.

2. Nie przywiązuj się do niczego

Otwórz się na zmiany, bo jest to jedyna stała rzecz we wszechświecie. Wiem, to brzmi banalnie. Ale prawda jest taka, że tylko człowiek o umyśle otwartym – na zmiany, nową wiedzę i możliwości – może być w pełni szczęśliwy. Przywiązanie ogranicza swobodę działania; odbiera wolność, która jest jednym z najważniejszych aspektów życia.

Nawet samo szczęście nie powinno być ideą, do której się przywiązujesz. Tak samo jest z oświeceniem. Dopóki będziesz go pragnąć, szukać go, podążać "w jego kierunku" – nie masz szans na jego osiągnięcie.

Jak się uwolnić od... wszystkiego? To trudne i proste zarazem (jeśli opanujesz naukę zawartą w punkcie pierwszym). Proponuję takie oto sposoby:

• skup się na tym, co już masz;
• nie rozglądaj się z zazdrością dookoła;
• przestań porównywać się z innymi;
• naucz się cenić swoje życie – takim, jakie jest teraz.

No przecież pisałem, że jest to trudne i proste zarazem. Nie gniewaj się na mnie za to, że serwuję oczywistości. Piszę o nich dlatego, że są najlepszą drogą. Nie taką, która prowadzi do jakiegoś wyimaginowanego celu, lecz taką, na której po prostu warto się znajdować.

Jeśli uwolnisz się od przywiązania, Twój umysł osiągnie spokój. Otaczająca Cię rzeczywistość przestanie być źródłem szczęścia czy cierpienia. Uświadomisz sobie, że wszystko znajduje się w Twoim wnętrzu.

Anthony de Mello – cytaty o przywiązaniu:

• Niczego się nie wyrzekać, do niczego się nie przywiązywać.
• Pierwszą rzeczą, którą chcę, żebyś zrozumiał, jeśli naprawdę chcesz się obudzić, jest to, że nie chcesz się obudzić. Pierwszym krokiem do przebudzenia jest bycie wystarczająco szczerym, aby przyznać się przed sobą, że ci się to nie podoba. Nie chcesz być szczęśliwy.
• Życie zawsze płynie, życie zawsze się zmienia [...]. Kiedy lgniesz, życie jest niszczone; kiedy się czegoś trzymasz, przestajesz żyć.
• Nieszczęśliwi ludzie to nieszczęśliwi ludzie. Nie cieszą się życiem. Są stale spięci i niespokojni [...]. A czy wiesz, dlaczego tak się dzieje? Jest tylko jeden powód: identyfikowali się z jakąś etykietą. Utożsamiali się ze swoimi pieniędzmi, pracą lub zawodem. To był ich błąd.
• Szczęście nie może zależeć od wydarzeń. To twoja reakcja na wydarzenia sprawia, że cierpisz.
• Przywiązanie to przekonanie, że bez czegoś nie będziesz szczęśliwy.

3. Bądź szczęśliwy – tak po prostu

Każdy człowiek pragnie być szczęśliwym. Ale jak to osiągnąć? Wydaje się, że trzeba coś zrobić – uzyskać jakieś określone wyniki. Ludzie dążą więc do zdobycia bogactwa, poważania, władzy lub... czegokolwiek innego, co uważają za źródło szczęścia.

Tymczasem wszystko, co możesz zdobyć, daje zadowolenie tylko na chwilę. Dłuższą lub krótszą, ale z całą pewnością przemijającą. Nawet najwspanialsza przygoda się kończy; najdroższy samochód się znudzi; największa sława staje się ciężarem.

Wszystko, co znajduje się na zewnątrz Ciebie, jest tylko środkiem zastępczym. Jeśli nie potrafisz być szczęśliwym człowiekiem tak po prostu – niezależnie od okoliczności – będziesz zawsze szukać spełnienia.

Zajrzyj do swojego wnętrza, a znajdziesz szczęście. Nieprzemijające i nieskończone. Przestaniesz się zajmować sprawami, które Cię krzywdzą (np. porównywanie się z innymi ludźmi). Najzwyczajniej w świecie zaakceptujesz swoje życie i zauważysz, że niczego Ci nie potrzeba do szczęścia.

Warto przeczytać: Kochaj siebie i pamiętaj o tych 7 elementach szczęścia.

Oczywiście nadal możesz mieć cele. Nic nie stoi na przeszkodzie, by stawiać przed sobą kolejne wyzwania. Ale jednocześnie nie będziesz cierpieć, jeżeli poniesiesz porażkę. Ona nie będzie w stanie odebrać Ci poczucia spełnienia.

Anthony de Mello – cytaty o szczęściu:

• Szczęście jest naszym naturalnym stanem.
• Jeśli nie jesteś szczęśliwy, to oznacza tylko tyle, że koncentrujesz się na tym, czego nie masz. W przeciwnym razie musiałbyś doświadczać błogostanu.
• Aby się obudzić, najbardziej potrzebujesz nie energii, siły, młodości czy wielkiej inteligencji. Jedyne, czego potrzebujesz, to gotowość do nauczenia się czegoś nowego.
• Szczęście jest motylem: próbuj je złapać, a odleci. Usiądź w spokoju, a ono spocznie na twoim ramieniu.
• Nie zmienisz się ani trochę, jeśli ograniczysz się tylko do zmiany swojego zewnętrznego świata. Jeśli podejmiesz nową pracę, zwiążesz się z nowym małżonkiem, sprawisz sobie nowy dom, to tego rodzaju zmiany ciebie samego nie zmienią.
• W miarę jak coraz mniej i mniej identyfikować się będziesz ze swoim ja, zapewnisz sobie coraz lepszy kontakt ze wszystkim i ze wszystkimi. A wiesz dlaczego? Ponieważ przestajesz się bać, że ktoś cię zrani, że nie będzie cię lubił. Nie będziesz pragnął wywierać na nikim dobrego wrażenia. Czy potrafisz wyobrazić sobie ulgę polegającą na tym, że poczujesz się uwolniony od tego wewnętrznego przymusu? Cóż za ulga! Wreszcie szczęście!

4. Nie bój się absurdów

Wszechświat jest pełen paradoksów. Zapewne Ty również niejednokrotnie na nie trafiasz w swoim życiu. Czasami są drobniutkie i nie mają większego wpływu na ludzką egzystencję. Czasem jednak wykraczają poza zabawną anegdotkę, stając się źródłem ogromnej konsternacji.

Wytrącają z równowagi. Gorszą, a nawet budzą wściekłość.

Zastanawiasz się, jak to możliwe, że mędrzec postępuje w absurdalny sposób? Dlaczego mówi rzeczy, które nie mieszczą się w Twojej głowie?

To dlatego, że wszechświat jest pełen paradoksów. One stanowią fundament jego istnienia. Są nadrzędnymi prawami oraz jego nieokiełznaną naturą. Poczytaj nieco o fizyce kwantowej lub oświeceniu, a szybko się przekonasz.

Krocząc ścieżką rozwoju duchowego, nie należy obawiać się absurdów. Wiedzą o tym chociażby nauczyciele zen, którzy zarzucają swoich uczniów koanami – z pozoru bezsensownymi zagadkami do rozwiązania. W ten sposób słuchacze mogą otworzyć się na te aspekty rzeczywistości, które wykraczają poza zwyczajną codzienność.

Anthony de Mello – niedorzeczne cytaty:

• Ten człowiek prawi nonsensy – rzekł przybysz, usłyszawszy Mistrza. Uczeń odparł: "Ty również prawiłbyś nonsensy, gdybyś próbował wyrazić Niewyrażalne". Kiedy przybysz spytał o to samego Mistrza, otrzymał taką odpowiedź: "Nikt nie jest wolny od prawienia nonsensów. Największym nieszczęściem jest robić to poważnie".
• O to właśnie chodzi w uczeniu się duchowości: oduczenie się prawie wszystkiego, czego cię nauczono.
• Często interpretujesz wszystko, co zostało powiedziane, w kategoriach stanu hipnozy, uwarunkowania lub programowania.
• Nie istnieje wyjaśnienie wszelkiego cierpienia, zła, męczarni, zniszczenia i głodu na świecie. Nigdy tego nie wyjaśnisz. Możesz bawić się swymi wyjaśnieniami, religijnymi czy też innymi – ale nie wyjaśnisz tego nigdy. Bo życie jest tajemnicą, co oznacza, że twój myślący umysł nie jest tego w stanie rozwikłać. Dlatego właśnie masz się przebudzić i wtedy dopiero pojmiesz, że nie w świecie ukryte są problemy, ale że ty sam jesteś problemem.
• Rozpadające się iluzje boleśnie ranią.

Na zakończenie

Oto dialog pochodzący z książki pt. Minuta mądrości. Zamieszczam go, ponieważ w piękny sposób podsumowuje wszystkie przedstawione w niniejszym artykule nauki Anthony'ego de Mello.

– Pomóż nam znaleźć Boga.
– Nikt nie może wam w tym pomóc.
– Dlaczego?
– Dlatego, że nikt nie może pomóc rybie w odnalezieniu oceanu.

Przypisy

[1] Wielu ludzi traktuje słowa "duchowość" i "religia" jako synonimy. Wydaje się naturalne, że chodzi w tym przypadku o to samo. Dla mnie jednak duchowość – ta prawdziwa, uniwersalna duchowość – niekoniecznie musi mieć cokolwiek wspólnego z religią. Osobiście jestem przeciwnikiem wszelkich kultów religijnych (niezależnie od ich rozmiarów czy wpływów), a jednocześnie praktyka duchowa zajmuje najważniejsze miejsce w moim życiu. Jeśli chcesz przeczytać więcej na ten temat, zapraszam do artykułu pt. Moja ścieżka duchowa, czyli wolność pozbawiona dogmatów.