Strona Główna › Życiowe sprawy › Równowaga, czyli jak odnaleźć spokój wewnętrzny

Jak osiągnąć równowagę? | Fot. Pixabay

Równowaga, czyli jak odnaleźć spokój wewnętrzny

Równowaga to temat, którym interesują się tylko filozofowie. Tymczasem reszta świata ciągle wybiera taką czy inną skrajność – te słowa usłyszałem niedawno od mojego przyjaciela. Na pierwszy rzut oka można odnieść wrażenie, że ma on rację.

Jeśli jednak przyjrzeć się bliżej wszechświatowi, w którym żyjemy, wyraźnie widzimy pewną symetrię istnienia. Choć nasza rzeczywistość tańczy niczym rozchwiana emocjonalnie baletnica, cały czas dąży do osiągnięcia równowagi.

Czy cokolwiek zrozumiałeś z powyższego akapitu? Odnoszę wrażenie, że niepotrzebnie gmatwam całą sprawę. Dalej postaram się przedstawić kwestię równowagi w bardziej przystępny sposób.

Równowaga duchowa

Na potrzeby tego artykułu przyjmijmy, że będziemy rozpatrywać równowagę za pomocą pewnego symbolu.

Będzie nim kij. Tak, zwyczajny kij, jakich wiele znajdziesz... pewnie nawet we własnym domu.

OK. Wyobraź go sobie. Mniej więcej metrowej długości kij, który spoczywa na wyciągniętej przez ciebie dłoni. Niech jego środek opiera się na czubku jednego z twoich palców. W taki sposób, by żaden z końców kija nie opadał zanadto w dół.

To jest właśnie równowaga.

Kij ma dwa końce (ależ odkryłem Amerykę) – są one skrajnościami. Możesz je nazwać, jak tylko zechcesz: dobrem i złem, pozytywem i negatywem, jin i jang. To bez znaczenia. Jedno, co musisz wiedzieć, to fakt, iż obie skrajności są swoimi przeciwieństwami.

Ataraksja

W starożytności pojawiło się pojęcie ataraksji, która przez filozofów hellenistycznych uważana była za jedną z cech mędrca. Ataraksja tłumaczona jest najczęściej jako niewzruszoność, ale też równowaga czy spokój. Oznaczała postawę charakteryzującą się wolnością od niepokoju i zmartwień.

Osiągnięcie ataraksji było wspólnym celem pirronizmu, epikureizmu i stoicyzmu, choć poszczególne filozofie różniły się nieco w podejściu do tej kwestii:

• Pyrronizm – ataraksja jest głównym celem praktyki, ponieważ jest niezbędna do osiągnięcia eudajmonii będącej ostatecznym celem życia każdego człowieka.
• Epikureizm – w tym przypadku ataraksja to kluczowy składnik koncepcji najwyższego dobra, czyli przyjemności. Może mieć ona również wymiar psychiczny (tzw. przyjemność katastematyczna), a jej osiągnięcie odbywa się na drodze wyzwolenia od wszelkich pragnień.
• Stoicyzm – ostatecznym celem życia jest istnienie zgodne z naturą, a to prowadzi do cnotliwej egzystencji. Ataraksja jest niejako produktem ubocznym.

W praktyce duchowej można z czasem odkryć pewną uniwersalną prawdę. Jest ona taka sama, niezależnie od wyznawanej religii czy światopoglądu. Otóż:

Równowaga to stan naturalny. Jej brak to stan bardzo niepożądany, można go wręcz określić "głupim". Jest charakterystyczny dla nieoświeconych umysłów.

Rozwój duchowy polega przede wszystkim na osiągnięciu stanu idealnej równowagi. Zarówno wewnętrznej, jak i zewnętrznej.

Tymczasem codzienność wygląda zgoła odmiennie. Nie tylko trudno nam pozostawać w równowadze – my wręcz ciągle popadamy z jednej skrajności w drugą. Dlaczego?

Właśnie dlatego, że charakter naszej rzeczywistości utrudnia utrzymanie wewnętrznej równowagi. Z jeszcze większym trudem zauważamy ją w świecie zewnętrznym.

Tak jest łatwiej

Wszystko dzielimy na pozytywne i negatywne, a przy tym widzimy nierówność w istnieniu obu tych sił. Chwilami utrzymanie równowagi wydaje się wręcz niewykonalne.

Popadanie w skrajności jest znacznie łatwiejsze. I dlatego robimy to codziennie.

Ilekroć podejmujemy działanie lub nawiązujemy kontakt z drugim człowiekiem, wytrącamy się z równowagi. Nie chcemy tego, ale tak się kończy większość tego, co robimy.

Rodzina, przyjaciele, praca zawodowa, zdrowie, życie społeczne, duchowe aspiracje oraz marzenia – to wszystko sprawia, że dążenie do równowagi wydaje się bardzo trudnym przedsięwzięciem.

Mamy tendencję do skupiania uwagi na jednej rzeczy i zaczynamy przywiązywać do niej zbyt wielką wagę.

Kij, który opierasz na dłoni, przechyla się to w jedną, to w drugą stronę. Coś cię ciągnie do jego końców. Wydają się o wiele atrakcyjniejsze niż środek.

Dla niektórych osób jest to ich praca, dla innych zdrowie, bogactwo, ulubiona drużyna piłki nożnej, ale też członkowie rodziny mogący zdominować całe życie. Jeszcze inni lądują w kościele, by porzucić cały świat.

Wszystkie te skrajności stają się ludzką rzeczywistością. Dlaczego tak się dzieje? Może robimy tak, bo nie znamy innego sposobu?

Czasami kij sam się przechyla na którąś ze stron. Czy to podmuch wiatru, czy drżąca ręka – powód zawsze się znajdzie.

Kiedy człowiek żyje bez równowagi w swoim wnętrzu, jest stale zestresowany i brakuje mu pewności siebie. Nie może cieszyć się życiem, ponieważ coś ciągle uniemożliwia mu dostrzeganie harmonii, jaka panuje we wszechświecie.

Tak jest trudniej

Zapewne stwierdzisz: łatwiej powiedzieć niż zrobić. Każdy może tak sobie rozprawiać o równowadze. Lecz na świecie jest tyle przykładów skrajności, że nie sposób wyzwolić się spod ich władzy.

Oczywiście, że łatwiej jest mówić. Jeśli jednak zaakceptujesz swoje słabości i wady na równi z zaletami i mocnymi stronami, nic nie będzie poza twoim zasięgiem.

Zauważysz, że dysponujesz siłą i pewnością zdolną do utrzymania kija w równowadze.

Poniżej przedstawię kilka przykładów na to, jak sam ćwiczę utrzymywanie równowagi. Oczywiście nie znajdziesz tutaj kompletnej listy wszystkich istniejących technik. Tylko te najważniejsze i najbardziej skuteczne w moim przypadku.

Mam nadzieję, że tych kilka pomysłów pomoże tobie tak samo, jak mi pomaga:

1. Medytacja i kontemplacja (niektórym pomaga też modlitwa) – rozmowa ze swoją wewnętrzną naturą. Warto uczynić z nich codzienną rutynę. Nie odkładaj tego na bliżej nieokreśloną przyszłość.
2. Pozbądź się niepotrzebnych rzeczy – kto mało posiada, niewiele ma powodów do rozpraszania uwagi.
3. Uporządkuj swoje otoczenie – bałagan w domu to bałagan w sercu i umyśle.
4. Staraj się jeść zdrowo, ale nie zapominaj o dostarczaniu swemu podniebieniu przyjemności (np. czekolada, cappuccino). Nawet w tej kwestii trzeba umieć zachować równowagę.
5. Notuj swoje przemyślenia – to nie musi być coś tak wyszukanego jak pamiętnik czy dziennik. Wystarczy od czasu do czasu zapisać co ciekawsze przemyślenia i trzymać je w jednym miejscu.
6. Nie zapominaj o aktywności fizycznej. Pamiętaj, że ruch to nie tylko zdrowie – to radość i witalność.
7. Kochaj i pozwól się kochać – może to banalne, ale miłość to jedna z najpiękniejszych rzeczy w życiu.
8. Czasami spędź nieco czasu w samotności. Ten punkt, wbrew pozorom, nie jest sprzeczny z poprzednim. Czas dla siebie jest tak samo ważny, jak ten spędzony w otoczeniu najbliższych.

Równowaga cytaty

Na zakończenie dodam jeszcze kilka cytatów dotyczących równowagi:

1. I dobro powinno być dobrze wyważone. Czasami drzewa łamią się pod ciężarem owoców. – Valeriu Butulescu
2. Czy wybieranie kamieni w łożysku strumienia nie jest najlepszym życiem duchowym? – Henri J. M. Nouwen, Dziennik z klasztoru Trapistów
3. Kiedy podnosisz kamień i rzucasz nim, trafiając lub chybiając celu, nie jest to koniec całej historii. Gdy podnosisz kamień, ziemia staje się lżejsza, a twoja dłoń cięższa. Kiedy nim ciśniesz, gwiazdy reagują w swym biegu. W miejscu upadku zmienia się wszechświat. Na równowagę całości składają się pojedyncze zdarzenia. – Ursula K. Le Guin, Najdalszy brzeg
4. Zawsze musi istnieć równowaga – coś za coś, nic za darmo. Szczęście wystawia ludziom swoje rachunki. – Dorota Terakowska, Tam, gdzie spadają Anioły
5. Ludzi wyprowadzają z równowagi nie same fakty, lecz sposób, w jaki je widzą. – Epiktet
6. Życie jest jak jazda na rowerze. Żeby utrzymać równowagę, musisz być w ciągłym ruchu. – Albert Einstein
7. Chwalebna jest w życiu równowaga i zawsze to samo oblicze. – Cyceron
8. Żyj dobrze zrównoważonym życiem; nie rób niczego w nadmiarze. – Daniel Smith, Zakazane tajemnice podświadomego umysłu
9. Przykłady równowagi można znaleźć wszędzie. Nawet tam, gdzie najmniej się ich spodziewasz. – Patrizia Collard, Biblia uważności
10. Kiedy zachowujesz równowagę w swoim życiu, praca staje się zupełnie innym doświadczeniem. Czujesz pasję, która przenosi cię na zupełnie nowy poziom spełnienia i wdzięczności. I właśnie wtedy możesz dać z siebie wszystko... dla siebie i innych. – Cara Delevingne