Strona Główna › Inspirujący ludzie › Tego nauczył mnie Ralph Waldo Emerson – cytaty, które odmieniają ludzkie życie

Czego nauczył mnie Ralph Waldo Emerson? | Fot. Materiały prasowe

Tego nauczył mnie Ralph Waldo Emerson – cytaty, które odmieniają ludzkie życie

Ralph Waldo Emerson nauczył mnie kilku bardzo ważnych rzeczy. Postanowiłem więc przytoczyć cytaty, które ukazują to, co najważniejsze w tekstach słynnego amerykańskiego myśliciela. Mam nadzieję, że okażą się przydatne także w twoich poszukiwaniach.

Mam wrażenie, że Emerson nie jest wystarczająco dobrze znany w Polsce. Szkoda, bo przekazał wiele niezwykle cennych myśli. Warto się nad nimi pochylić, ponieważ mogą stać się przyczynkiem bardzo interesujących rozważań.

Kim był Ralph Waldo Emerson?

Będzie krótko. Żeby niepotrzebnie nie rozwlekać tej części artykułu. Każdy bez problemu może zajrzeć na Wikipedię, by poznać więcej szczegółów.

Ralph Waldo Emerson (1803-1882) był amerykańskim eseistą i poetą znanym ze swojego talentu oratorskiego. Uważany jest za jednego z najbardziej wpływowych myślicieli i pisarzy XIX wieku. Tradycyjnie nazywany mędrcem z Concord, a przez Adama Mickiewicza określany mianem amerykańskiego Sokratesa.

Emerson stworzył tzw. filozofię życia, choć trzeba przyznać, że daleko jej do spójnego systemu filozoficznego. W połowie XIX wieku przewodził ruchowi transcendentalnemu i był postrzegany jako orędownik indywidualizmu i krytyk presji wywieranej na człowieka przez społeczeństwo.

4 bezcenne lekcje Emersona

Chociaż Ralph Waldo Emerson pozostawił po sobie bardzo dużo wartościowych przemyśleń, nie mam zamiaru dokonywać żadnej syntezy czy streszczenia. Od tego są bardziej wykwalifikowane osoby. Skupię się więc na tych naukach Emersona, które stały się dla mnie najważniejsze.

Schemat dalszej części artykułu jest prosty: najpierw piszę kilka słów od siebie, a następnie oddaję "głos" nauczycielowi (czyli wrzucam garść cytatów). Jeśli zapragniesz lepiej poznać podglądy Emersona, wczytaj się w jego eseje oraz poezję (najciekawsze tytuły wymieniam na końcu).

1. lekcja Emersona

Mądrość jest cenniejsza niż wszystkie skarby świata. Kiedy jej brakuje, rodzą się nienawiść, fanatyzm i strach. Bez mądrości oraz zdrowego rozsądku ludzie niszczą wszystko, co napotkają na swojej drodze. Bardzo wyraźnie widać to na przykładzie bieżących wydarzeń – zarówno w kraju, jak i na świecie.

Rozsądek pozwala unikać niebezpiecznych sytuacji, a także znaleźć prawdę w tym dziwnym świecie pełnym paradoksów. Dzięki mądrości możemy wyzwolić się z zabobonów, społecznego niewolnictwa oraz wielu innych niedogodności codziennego życia.

Kiedy więc ktoś mnie pyta, do czego najlepiej dążyć w życiu, nie wymieniam bogactwa, sławy czy szacunku. Nawet miłość i rodzina nie są wystarczające (choć niewątpliwie bardzo ważne), ponieważ bez mądrości można skrzywdzić nawet najbliższych. Dlatego też zawsze odpowiadam: szukaj mądrości i kieruj się zdrowym rozsądkiem.

Ralph Waldo Emerson – cytaty o mądrości:

• Nic tak nie zadziwia ludzi, jak zdrowy rozsądek i proste działanie.
• Myśl ma wartość dla tego, kto wprowadza ją w świat.
• Głupia stałość jest ulubieńcem ciasnych umysłów.
• Każdy człowiek ma swoją cząstkę w duchu świata łączącym całą ludzkość.
• Mądrość jest zawsze święta. Świętość jest zawsze mądra.
• Prawdziwa siła zrozumienia polega na niedopuszczeniu do tego, by coś, czego nie wiemy, krępowało to, co wiemy.
• Źródłem każdego działania jest myśl.

2. lekcja Emersona

Człowiek uprzejmy wobec innych może doświadczyć pozytywnych zmian w swoim życiu. Chodzi nie tylko o to, że większość ludzi chętnie odwzajemnia dobre traktowanie. Dzięki życzliwości obniżamy także własny poziom stresu, za to zwiększamy produkcję tzw. hormonów szczęścia (dopamina czy serotonina). Bycie miłym pomaga wzmocnić układ odpornościowy, obniżyć ciśnienie krwi oraz zmniejszyć większość psychicznych dolegliwości (także objawy depresji).

Życzliwość jest bardzo wartościowym nawykiem. Kiedy wejdzie ci w krew, codziennie będziesz dostrzegać okazje do jej stosowania. I za każdym razem jej siła będzie rosnąć. Wzmocnisz siebie i otaczających cię ludzi, budując pozytywne środowisko życia.

Myślę, że najważniejszą zaletą uprzejmości jest zbliżanie do siebie ludzi. Kiedy jesteśmy dla siebie dobrzy, łączymy się w wyjątkowy sposób. Żadna dyscyplina czy przymus nie są w stanie równać się z tą siłą.

Ralph Waldo Emerson – cytaty o uprzejmości:

• Uprzejmość już sama w sobie jest siłą.
• Uprzejmość została zdefiniowana trochę cynicznie jako sztuka ludzi inteligentnych mająca na celu utrzymanie głupich na pewien dystans.
• Uprzejmość jest jak poduszka powietrzna: niby nic w niej nie ma, a jednak żyje się z nią wygodnie.
• Uprzejmość nic nie kosztuje, a wygrywa wszystko.

Ralph Waldo Emerson – lekcja 3

Cokolwiek chcesz osiągnąć w swoim życiu, nie uda się to bez pracy nad sobą. Jeśli liczysz na łatwe zwycięstwo, świat najprawdopodobniej cię zaskoczy. Prawda jest bowiem taka, że człowiek może poprawić swój los tylko wówczas, gdy nauczy się zmieniać siebie.

Jeśli codziennie będziesz pracować nad tym, by być nieco lepszą wersją siebie, z czasem zaczniesz realizować swoje najskrytsze marzenia. Ralph Waldo Emerson zaznacza w swoich pismach, że nie ma mowy o sukcesie bez świadomego wysiłku zmierzającego do poprawy własnego wnętrza.

Prawdziwy sukces jest uzależniony w dużej mierze od tego, co masz w środku. Nawet najbardziej sprzyjające okoliczności nie zapewnią ci osiągnięcia szczęścia. Jednakże nawet w najbardziej niekorzystnych dla siebie okolicznościach jesteś w stanie osiągnąć bardzo dużo, jeśli nie zabraknie ci właściwego podejścia.

Ralph Waldo Emerson – cytaty o pracy nad sobą:

• Suma mądrości polega na tym, że nigdy nie traci się czasu poświęconego na pracę.
• Żadna zmiana okoliczności nie może naprawić wady charakteru.
• Wszyscy wielcy mówcy byli najpierw złymi mówcami.
• Jakież zalety potrzebne są, aby wytworzyć doskonałego człowieka? Zimna głowa, gorące serce, trzeźwy sąd i zdrowe ciało.
• Nie bądź w swoich działaniach zbyt bojaźliwy i wybredny. Całe życie to jeden wielki eksperyment. Im więcej będziesz eksperymentować, tym lepiej.
• Słaby człowiek wierzy w los, silny człowiek wierzy w przyczynę i skutek.
• W kształtowaniu się każdego człowieka przychodzi czas, gdy nabiera on przekonania, że zazdrość jest ignorancją, a naśladownictwo samobójstwem.

Lekcja 4 (najważniejsza)

Ogranicza cię tylko to, co jesteś w stanie sobie wyobrazić. Jeśli więc potrafisz wyobrazić sobie monumentalne dokonania, możesz to wszystko osiągnąć. Musisz tylko nauczyć się myśleć z takim rozmachem, jak to tylko możliwe. Oczywiście potrzebujesz też wiary w siebie. Wówczas możesz zrobić nawet to, czego nikt dotąd nie zrobił.

Myślę, że życie jest swoistym eksperymentem. Każdy z nas podejmuje różnorakie próby, testuje siebie i resztę świata. Sprawdzamy, co znajduje się w naszym zasięgu lub jak bardzo możemy ten zasięg zwiększyć.

A kiedy już poznajemy prawdę, możemy zacząć działać. Zdobywać wszelkie szczyty, jakie tylko zechcemy obrać za swój cel.

Najważniejsze cytaty Emersona (moim zdaniem):

• Przyczyna i skutek, środek i cel, ziarno i owoc; nie sposób ich oddzielić, bo skutek żyje w przyczynie, cel istnieje w środku, owoc w ziarnie.
• Bacz, ku czemu kierujesz swe uczucia, bo stanie się to z pewnością twym udziałem.
• W sztuce ręka nigdy nie może wykonać niczego wyższego, niż serce może sobie wyobrazić.
• Gdyby gwiazdy pojawiały się tylko jednej nocy na tysiąc lat, jak człowiek miałby odczuwać zachwyt i ciekawość?
• Cechą charakterystyczną czystego heroizmu jest upór. Każdy człowiek ma impulsy, odpływy i przypływy hojności. Ale kiedy postanowiłeś być wielki, pozostań wierny sobie i nie próbuj ulegać światu. Heroiczni nie mogą być przeciętnymi, a przeciętni – heroicznymi.
• Choćbyśmy cały świat przemierzyli w poszukiwaniu piękna, nie znajdziemy go nigdzie, jeżeli nie nosimy go w sobie.
• Śmiać się dużo i często; zdobyć szacunek ludzi inteligentnych i uczucia dzieci; zasłużyć na uznanie uczciwych krytyków i znieść zdradę fałszywych przyjaciół. Doceniać piękno; odnajdywać w innych to, co najlepsze; uczynić ten świat odrobinę lepszym i bogatszym, o kochane dziecko, o skrawek ogrodu lub o uzdrowione układy między ludźmi. Wiedzieć, że choć jedna osoba oddychała lżej dzięki temu, że żyłeś. – To znaczy odnieść sukces.
• Aktywna dusza widzi prawdę absolutną; wypowiada ją, czyli tworzy. W tym działaniu jest geniuszem, co nie stanowi przywileju tu i teraz jakiegoś wybrańca fortuny, lecz jest zdrowym stanem każdego człowieka.
• Wypisz to w swoim sercu, że każdy dzień jest najlepszym dniem w roku.

Bibliografia

Oto lista dzieł Ralpha Waldo Emersona, które polecam. Niektóre czytałem po angielsku, więc niestety nie wiem, czy zostały wydane w języku polskim.

• Natura (1836);
• Amerykański uczony (1837) – wystąpienie przed Phi Beta Kappa Society w Harvard;
• The Transcendentalist (1841);
• Eseje: pierwsza seria (1841);
• Eseje: druga seria (1844);
• Poems (1847);
• Representative Men (1850);
• The Conduct of Life (1860);
• May-Day and Other Pieces (1867);
• Selected Poems (1876).

Jeśli chodzi o poezję Emersona, zachęcam do przeczytania wiersza pt. Doświadczenie (w moim tłumaczeniu).