Strona Główna › Życiowe sprawy › Kształtowanie nawyków – jak zmienić życie na lepsze?

Kształtowanie nawyków | Fot. Pixabay

Kształtowanie nawyków – jak zmienić życie na lepsze?

W codziennym życiu wykonujesz szereg powtarzalnych czynności. W zasadzie można śmiało powiedzieć, że twoje nawyki w pewnym zakresie cię określają. To, kim jesteś oraz co osiągasz, w dużej mierze zależy od przyzwyczajeń. Kształtowanie nawyków okazuje się więc ważnym elementem osobistego rozwoju.

Nawyki są częścią twojego życia. Najważniejsze jednak jest nie to, jak się ich pozbyć, lecz kto ma kontrolę. Czy to ty rządzisz swoimi nawykami, czy one tobą? Ile razy powtarzałeś sobie: "będę bardziej zorganizowany" albo "od teraz będę więcej ćwiczył"? Jak często zaczynasz realizować swoje plany, czując ogromny entuzjazm na początku, po czym rezygnujesz z byle powodu?

Pragnienie samodoskonalenia jest całkowicie szczerą i naturalną cechą człowieka. Problem w tym, że równie naturalne jest uleganie pokusom, obwinianie się czy spoczywanie na laurach. Nikt nie lubi się przemęczać. Niestety, bez odpowiedniego wysiłku nie można niczego osiągnąć.

Sposoby na kształtowanie nawyków

Wiedza o kształtowaniu nawyków pozwoli ci skoncentrować energię na innych zajęciach. Zmiany będą odbywały się niejako przy okazji. Nie będzie trzeba zamęczać się drakońskimi regułami, których każdego dnia należy przestrzegać. Spróbuj skorzystać z kilku poniższych rad, a z pewnością zaczniesz kreować nowe przyzwyczajenia bez niepotrzebnego zamęczania się.

1. Planowanie

Starając się zmieniać nawyki, nie należy robić tego w sposób chaotyczny. Wielu ludzi pomija najważniejszy krok skutecznego działania, jakim jest zaplanowanie swoich postępów. Może się wydawać, że to drobny szczegół, lecz w rzeczywistości dobry plan to podstawa. Bez niego zazwyczaj kończy się na marzeniach, a w życiu nic się nie zmienia.

2. Małe kroczki

Zapewne masz wielkie plany na przyszłość. Wyobraźnia podsuwa ci dziesiątki korzyści, jakie osiągniesz dzięki zmianie nawyków. Super! Pamiętaj jednak, że duże marzenia trudno osiągnąć. O wiele łatwiej skupić się na mniejszych zadaniach. Rób wszystko krok po kroku. Chcąc osiągnąć zbyt wiele na raz, tylko się zniechęcisz. Nie od razu Rzym zbudowano. Ty również nie zmienisz swoich nawyków z dnia na dzień.

3. Określenie ram czasowych

Wybierz okres, w jakim chcesz osiągnąć rezultaty. Przemyśl to dobrze. Jeśli wyznaczysz sobie za mało czasu, poniesiesz porażkę, a jeśli będziesz miał go zbyt dużo do dyspozycji, plan rozmyje się i również polegniesz. Myślę, że najlepiej będzie ustawić ramy czasowe między 30 a 60-70 dni. Większość nawyków można zmienić w tym czasie. Niektóre są trudniejsze i dwa miesiące nie wystarczą, ale w większości przypadków to całkiem przyzwoity czas.

Pamiętaj: przekształcanie nawyków polega nie tyle na osiągnięciu jakiegoś z góry zamierzonego celu, ile na samej zmianie. Tutaj nie chodzi o odnoszenie sukcesu. Jeśli ktoś chce schudnąć (cel), osiągnie to o wiele łatwiej, zmieniając swoje nawyki (np. zacznie chodzić na siłownię). Nawyki poprzedzają sukcesy.

4. Łańcuchy zachowań

Kształtowanie nowych nawyków będzie o wiele łatwiejsze, jeśli wykorzystasz do tego celu te już istniejące. Po co z nimi walczyć, skoro mogą okazać się pomocne? Nie ma sensu tracić niepotrzebnie energii na walkę z wiatrakami. Wcześniej nabyte nawyki są niezwykle trudne do usunięcia.

Koncepcja tworzenia łańcuchów zachowań polega na planowaniu zmian w oparciu o istniejące już "wyzwalacze". Możemy je wykorzystać jako sygnał, że nadszedł czas na zmianę nawyku. W skrócie odbywa się to tak: wybierasz jakiś element swojego codziennego harmonogramu, a następnie łączysz z nim kolejne ogniwo (nowy nawyk).

Na przykład, zamiast próbować częściej sprzątać w domu (jako całkowicie nowy nawyk, który trudno ci nabyć), możesz dążyć do takiego zachowania: "po użyciu jakiegoś przedmiotu odkładam go na miejsce, a przy okazji sprzątam przestrzeń wokół niego".

Liczne badania potwierdzają, że jest to świetna, bardzo skuteczna metoda. Tworzy skojarzenia w podświadomości – człowiek zaczyna automatycznie wykonywać kolejne ogniwa łańcucha. Odbywa się to bez udziału woli, a w wyniku podpowiedzi kontekstowych.

5. Wynagradzanie strat

Ilekroć próbujesz się zmienić, coś tracisz. Może to być kilka minut w ciepłym łóżku, jeśli postanowiłeś uprawiać co rano jogging; może to być przyjemność jedzenia czekolady, jeśli przechodzisz na dietę. Możliwości jest wiele. Przekształcanie nawyków oznacza, że coś chcesz zmienić. W efekcie na pewno coś będziesz musiał oddać w zamian.

Problem w tym, że nikt nie lubi tracić – wówczas czuje się demotywowany i ma ochotę zrezygnować ze swoich planów. Entuzjazm topnieje i pojawiają się wątpliwości. Doskonałym sposobem będzie tutaj zastępowanie utraconych korzyści innymi. Nowe nawyki powinny zostać połączone z konkretnymi korzyściami. Zakoduj sobie, co takiego zyskasz dzięki wprowadzanym zmianom. Co więcej, staraj się doświadczać zysków jak najszybciej (o ile to możliwe), przynajmniej odrobinkę. Dzięki temu nie wrócisz do starych nawyków w chwili słabości.

Najlepiej w ogóle nie myśleć o wyrzeczeniach. Skup się na tym, co pozytywne. Jeśli chcesz przejść na dietę, nie koncentruj uwagi na daniach, których nie możesz jeść. Myśl o tym, jak smaczne potrawy jesteś w stanie przygotować z dozwolonych produktów. Spraw, żeby nowa dieta była dla ciebie przyjemna, smaczna, a nawet stanowiła fascynującą przygodę.

6. Wytrwałość

Nie licz na to, że nowe nawyki uda się wprowadzić z dnia na dzień. Na początku są one bardzo kruche, ponieważ nie są jeszcze dopasowane do codziennej rutyny. Z tego powodu bardzo łatwo można się poddać. Z pewnością nieraz powiesz do siebie: "Nie warto się wysilać". W takich momentach istnieje największe prawdopodobieństwo, że zrezygnujesz z wyrabiania nowego nawyku. Nie pozwól, żeby wątpliwości opanowały twój umysł. Musisz być cierpliwy i wykazać się silną wolą.

Cokolwiek pragniesz osiągnąć – jakikolwiek nawyk przekształcić w nowy – potrzebujesz czasu. Nie tylko na wprowadzanie zmian, ale też na dokładne przemyślenie kierunku, jaki zamierzasz obrać. Pozwól swojemu umysłowi na przyzwyczajenie się do nowej sytuacji. Musi przyjąć nową formę nawyku jako coś oczywistego, jako... nawyk. Nowy nawyk, inny od poprzedniego.