Strona Główna › Inspirujący ludzie › Johannes H. Schultz

Kim był Johannes H. Schultz? | Fot. Pixabay

Johannes H. Schultz

Johannes Heinrich Schultz (ur. 20 czerwca 1884 r., zm. 19 września 1970) był niemieckim psychiatrą i psychoterapeutą niezależnym. Stał się znany na całym świecie z powodu opracowanego przez siebie systemu autohipnozy o nazwie trening autogenny.

Z wykształcenia dermatolog, dopiero w późniejszym okresie swojej kariery zainteresował się neurologią i psychoterapią, był pracownikiem wrocławskiego Instytutu Hipnozy.

Johannes H. Schultz: kariera

Studiował medycynę w Lozannie, Getyndze (gdzie poznał Karla Jaspersa) oraz we Wrocławiu. Doktorat zdobył w 1907 roku w Getyndze. Po otrzymaniu licencji medycznej w 1908 roku, praktykował w Klinice Akademii Medycznej w Getyndze aż do roku 1911. Następnie pracował w Instytucie Paula Ehrlicha we Frankfurcie, w szpitalu dla chorych psychicznie w Chemnitz i wreszcie w Uniwersyteckiej Klinice Psychiatrycznej w Jenie (pod kierownictwem Otto Binswangera), gdzie habilitował się w 1915 roku.

Podczas pierwszej wojny światowej Schultz pełnił funkcję dyrektora sanatorium w Belgii. W 1919 roku został profesorem Psychiatrii i Neuropatologii w Jenie. W 1920 roku został naczelnym lekarzem w sanatorium doktora Heinricha Lahmanna w Dreźnie. W 1924 roku rozpoczął samodzielną praktykę lekarską jako psychiatra w Berlinie.

W latach 1925-1926 był członkiem komitetu założycielskiego dla pierwszego Kongresu Lekarzy Psychoterapii, a potem (od 1927 r.) członkiem zarządu General Medical Society for Psychotherapy. Od 1928 roku Schultz był doradcą biuletynu tej organizacji, a po 1930 roku współredaktorem (razem z Arthurem Kronfeldem i Rudolfem Allersem) czasopisma, obecnie noszącego tytuł Zentralblatt für Psychotherapie.

W 1933 roku Schultz został członkiem zarządu Niemieckiego Towarzystwa Medycznego Psychoterapii, a od 1936 roku – członkiem zarządu Niemieckiego Instytutu ds. Badań Psychologicznych i Psychoterapii (Deutsches Institut für Psychologische Forschung und Psychotherapie), jak również dyrektorem polikliniki.

W 1933 roku Schultz rozpoczął pracę nad swoim poradnikiem na temat edukacji seksualnej, Geschlecht - Liebe - Ehe, w którym skupił się na temacie homoseksualizmu oraz poruszył kwestię sterylizacji i eutanazji.

W 1935 roku Schultz opublikował esej zatytułowany Psychologiczne konsekwencje sterylizacji i kastracji u mężczyzn, w którym zalecał obowiązkową sterylizację mężczyzn w celu wyeliminowania chorób dziedzicznych. Wkrótce potem został mianowany wicedyrektorem Instytutu Göring w Berlinie. Pracując w tym instytucie, Schultz miał aktywnie brać udział w eksterminacji ludzi w ramach programu Akcja T4 (polegającego na fizycznej "eliminacji życia niewartego życia", niem. "Vernichtung von lebensunwertem Leben").

Życie po wojnie

Po wojnie Instytut Göring został rozwiązany, ale Schultz nie poniósł żadnych konsekwencji za swoje działania. W 1952 roku wydał studium przypadku na temat swojej pracy z homoseksualistami, pod tytułem Organstörungen und Perversionen im Liebesleben, gdzie przyznał się do prowadzenia niehumanitarnych badań.

W 1956 roku Schultz został redaktorem naczelnym czasopisma Psychotherapie, a w 1959 roku założył Niemieckie Towarzystwo Medycznej Hipnozy (Deutschen Gesellschaft für ärztliche Hypnose).

Najbardziej znanym osiągnięciem Schultza był rozwój tzw. treningu autogennego, który został oparty na jego badaniach hipnozy i samodzielnego z nią eksperymentowania. Po raz pierwszy publicznie przedstawił swój program w 1926 roku jako "autogenne ćwiczenia narządów" (obecna nazwa powstała dopiero w 1928 roku).

Program składa się z sześciu ćwiczeń umysłowych, których celem są konkretne reakcje organizmu, mające podobno wzmacniać ludzkie zdrowie. To, że trening autogenny jest techniką opartą na twórczej wizualizacji, jest tylko mitem. W rzeczywistości jest wręcz przeciwnie. Jest to technika obracająca się wokół zestawu instrukcji sub-wokalnych skierowanych do różnych części ciała. To bierny proces obserwacji zmian w organizmie, czego nie można określać mianem twórczej wizualizacji.

Obecnie trening autogenny jest praktykowany na całym świecie. NASA uczy go swoich astronautów w celu zwalczania psychofizjologicznych czynników stresogennych związanych z podróżami kosmicznymi.

W Australii, Wielkiej Brytanii, Włoszech czy Hiszpanii trening autogenny jest wykorzystywany do walki z problemami, takimi jak stres, niepokój, depresja, złość, bezsenność, zmęczenie i trudności związane z koncentracją, zaburzenia pamięci, etc. W Japonii i Niemczech lekarze stosują trening autogenny w leczeniu wielu dolegliwości.

Australijski Instytut Treningu Autogennego pomaga w szkoleniach BHP i stał się bardzo popularny w takich branżach jak górnictwo, przemysł naftowy i gazowniczy, a także w policji.

Johannes H. Schultz - lista prac

• (1915) "Neue Wege und Ziele der Psychotherapie" Ther. Monatshefte 29, pp. 443–450 (habilitation thesis).
• (1919) "Die seelische Krankenbehandlung (Psychotherapie)" Ein Grundriß für Fach- und Allgemeinpraxis. Jena: Fischer, seven editions. Stuttgart: Thieme, 1958.
• (1921) "Psychoanalyse und ihre Kritik" In: Adam, C. (ed.): Die Psychologie und ihre Bedeutung für die ärztliche Praxis. Eight editions. Jena: Fischer.
• (1925) "Schicksalsstunde der Psychotherapie" In: Moll, Albert (ed.): Abh. Gebiet. Psychother. med. Psychol. 1.
• (1927) "Die Einigungsbestrebungen in der Psychotherapie." In: Eliasberg, Wladimir (ed.): Bericht über den I. Allgemeinen Kongreß für Psychotherapie in Baden-Baden. 17-19 April 1926. Halle: Carl Marhold Verlagsbuchhandlung, pp. 241–252.
• (1932) "Das Autogene Training (konzentrative Selbstentspannung)" Versuch einer klinisch-praktischen Darstellung. Leipzig: Thieme, many editions.
• (1935) "Hypnose-Technik" Praktische Anleitung zum Hypnotisieren für Ärzte. Jena: Fischer.
• (1935) Ubungsheft fur das Autogene Training (konzentrative Selbstentspannung). Leipzig: Thieme, many editions.
• (1936) "Neurose Lebensnot ärztliche Pflicht" Klinische Vorlesungen über Psychotherapie für Ärzte und Studierende. Leipzig: Thieme.
• (1940) "Geschlecht - Liebe - Ehe" Die Grundtatsachen des Liebes- und Geschlechtslebens in ihrer Bedeutung für Einzel- und Volksdasein. Munich: Reinhardt, seven editions.
• (1941) Die seelische Gesunderhaltung unter besonderer Berücksichtigung der Kriegsverhältnisse. E.S. Mittler & Sohn, Berlin
• (1951) Bionome Psychotherapie. Stuttgart: Thiema.
• (1952) "Organstörungen und Perversionen im Liebesleben." Bedeutung, Entstehung, Behandlung, Verhütung. Munich: Reinhardt.
• (1952) "Psychotherapie" Leben und Werk großer Ärzte. Stuttgart: Hippokrates.
• (1955) "Grundfragen der Neurosenlehre" Aufbau und Sinn-Bild. Propädeutik einer medizinischen Psychologie. Stuttgart: Thieme.
• (1964) Lebensbilderbuch eines Nervenarztes - Jahrzehnte in Dankbarkeit. Stuttgart: Thieme, second edition 1971.