Strona Główna › Materiały źródłowe › Mistyka i mistyfikacje – Anna Sobolewska

Mistyka i mistyfikacje – Anna Sobolewska | Fot. Okładka książki

Mistyka i mistyfikacje – Anna Sobolewska

Mistyka i mistyfikacje (Anna Sobolewska) to książka o duchowości, literaturze, sztuce i życiu. O odkrywaniu własnej ścieżki duchowej nie tylko poprzez praktyki religijne czy medytacyjne, ale przede wszystkim przez kulturę i sztukę.

Takie podejście może się wydawać nietypowe każdemu, kto doświadcza duchowości głównie na poziomie religijnych rytuałów, a wiedzę duchową czerpie z wykładów powszechnie znanych guru i różnej maści nauczycieli duchowych.

Zapewniam jednak, że nie sposób praktykować duchowości lepiej niż właśnie poprzez sztukę i szeroko pojętą kulturę – zarówno starożytną, jak i współczesną.

I właśnie na przykładzie książki Anny Sobolewskiej można się przekonać o sile takiego sposobu zgłębiania tajemnic życia.

Mistyka i mistyfikacje

Mistyka i mistyfikacje to zbiór esejów będących zaproszeniem do rozważań na temat współczesnej duchowości. Autorka zabiera czytelnika w niesamowicie ciekawą podróż po zakamarkach współczesnej (i nie tylko) kultury. Pokazuje, że duchowej mądrości można szukać nie tylko w świętych tekstach, ale także w sztuce. Także tej masowej, zazwyczaj niezbyt wysoko cenionej przez krytyków.

U Sobolewskiej znajdziemy kilkadziesiąt tekstów będących dość szczegółowym świadectwem odkrywania duchowości. Co ważne, poszukiwania autorki są wolne od skostniałych ideologii oraz instytucji, które na przestrzeni wieków wielokrotnie zawodziły ludzkość.

Obawiam się, że mistycy religijni czy świeccy nie ocalą świata. Fanatyzm wydaje się mocniejszy. [Mistyka i mistyfikacje, s. 116]

Jak się dowiadujemy na samym początku lektury, większość zebranych w książce felietonów ukazywała się na łamach pisma Charaktery (w latach 2008-2017), w autorskiej rubryce Anny Sobolewskiej, zatytułowanej Mapy duchowe. Poszczególne teksty zostały na nowo zredagowane i poprawione.

Coś dla siebie znajdą więc tutaj zarówno wieloletni miłośnicy twórczości autorki, jak i osoby stykające się z jej tekstami po raz pierwszy. Warto jednak zaznaczyć, że Mistyka i mistyfikacje to nie jest książka dla każdego.

Jeśli obce są tobie poszukiwania duchowych tropów w literaturze... Jeśli nie masz ochoty zapoznawać się z (często osobistymi) przemyśleniami na temat życia... Jeśli nie interesują cię mistyczne odkrycia, jakich można dokonać za pomocą kultury... Wówczas najprawdopodobniej eseje Anny Sobolewskiej cię nie zainteresują.

Bo prawda jest taka, że Mistyka i mistyfikacje to pozycja dla osób lubiących... myśleć. Głęboka kontemplacja towarzyszy lekturze od pierwszych stron i można powiedzieć, że jest chyba najważniejszym elementem przygody z tą książką. Jeśli więc nie lubisz myśleć, nawet po nią nie sięgaj.

Zakładam jednak, że skoro tutaj jesteś, myślenie nie jest ci niemiłe. Może nawet lubisz to robić nie w mniejszym stopniu niż ja. W takim wypadku eseje Anny Sobolewskiej z pewnością okażą się dla ciebie atrakcyjną lekturą.

Mistyka i mistyfikacje – recenzja

Kilkadziesiąt krótkich tekstów. Każdy na zaledwie kilka stron. Każdy poświęcony konkretnemu zagadnieniu. I każdy będący świetną okazją do poważnych rozważań duchowych. Tak mógłbym w skrócie przedstawić książkę pt. Mistyka i mistyfikacje.

Czy książka Anny Sobolewskiej jest ważna dla przeciętnego poszukiwacza duchowej mądrości? Tak. Bardzo ważna. Pokazuje bowiem inną ścieżkę niż te powszechnie przyjęte. Ścieżkę, która omija religię, fanatyczną wiarę czy wątpliwej moralności grupy określające siebie mianem duchowych.

Żyjemy w epoce antyoświeceniowej. Nie istnieje już racjonalne centrum, do którego można się odwołać. I jest to zjawisko globalne. [Mistyka i mistyfikacje, s. 31]

Większość ludzi zajmujących się współcześnie rozwojem duchowym skupia się tak naprawdę na sprawach kompletnie niezwiązanych z duchowością. Mamią ich masowe ruchy wyznaniowe, pragnienie zdobywania doświadczeń mistycznych czy poszukiwanie tzw. jedynej prawdy.

Tymczasem prawdziwa, uniwersalna duchowość polega na czymś innym. Na osobistych poszukiwaniach i analizowaniu wszechświata w jego pierwotnej formie. Myślę, że tak właśnie robi Anna Sobolewska.

Czytając jej felietony, odnoszę wrażenie, że kroczy podobną do mojej ścieżką. Choć nasze wnioski czy metody nie zawsze są takie same, mogę szczerze powiedzieć, że autorka jest osobą nadającą na właściwych falach. Jej droga wydaje się dobra.

Każdy człowiek szczerze zainteresowany kontemplowaniem świata może brać przykład z Anny Sobolewskiej. Bo przecież w życiu chodzi głównie o to, by kroczyć własną ścieżką, nieprawdaż? A już na pewno jest to najlepszy sposób na praktykę duchową.

Jeśli do tego równania dodamy działalność artystyczną – zarówno jej tworzenie, jak i konsumowanie, powstaje mistyczny wywar dający ludziom ogromną moc. Nie chodzi jednak o magiczne czy nadprzyrodzone zdolności (jak w komiksach o superbohaterach). Chodzi o iskrę pozwalającą kształtować wewnętrzną rzeczywistość każdego z nas.

Anna Sobolewska udowadnia, że to jest możliwe.

Nie musimy ograniczać się do łatwych rozwiązań – opartych na bezrefleksyjnym zaangażowaniu w praktyki religijne. Możemy odrzucić pustą w środku wiedzę przekazywaną przez samozwańczych nauczycieli duchowych.

Zamiast tego zyskujemy motywację do odkrywania wszechświata na własną rękę. Żyjąc i doświadczając wszystkiego, co znajduje się w naszym otoczeniu.

Mistyka i mistyfikacje to jedna z tych pozycji, do których warto wracać. Można też przeczytać raz i zapomnieć, ale to byłoby – moim zdaniem – marnotrawstwo interesującej myśli. Autorka dostarcza nam bowiem tego, co najcenniejsze. Inspiracji do działania.

Wrażenia pozytywne:

• Ciepło i wrażliwość płynące z rozważań autorki to właśnie taki rodzaj duchowości, jaki cenię najbardziej. I szczerze polecam go każdemu, kto nie chce zagubić się w świecie opanowanym przez fałszywe światło wszelkiej maści zagmatwanych ideologii.
• Liczne nawiązania do kultury są okazją do poznawania nowych książek, filmów etc. Dowiedziałem się chociażby o istnieniu koreańskiego poety imieniem Ko Un. Za ten jeden fakt należą się autorce moje gorące podziękowania.
• Czytelnik może odkryć w tej książce wiele zaskakujących faktów. Przykładowo na stronie 260. Nie napiszę jednak w tym miejscu, o co chodzi. Trzeba samemu sprawdzić. Zresztą, ciekawostek jest znacznie więcej.
• Okładka. Jest. Genialna. Od razu przyciągnęła moją uwagę. Minimalistyczna, estetyczna i niezwykle zachęcająca do lektury.

Wrażenia negatywne:

• Brak. Serio, nic mi w tej chwili nie przychodzi do głowy. Nawet fakt, że nie zgadzam się ze wszystkimi poglądami autorki, nie jawi mi się jako ewentualna wada recenzowanej publikacji. Raczej jest to okazja do przeanalizowania na nowo pewnych kwestii. A zatem wrażeń negatywnych brak.

Kim jest Anna Sobolewska?

Anna Sobolewska (ur. 1947) to polska eseistka, krytyk i historyk literatury. Pracuje w Instytucie Badań Literackich PAN. Jest także autorką autobiograficznej książki pt. Cela. Odpowiedź na zespół Downa (2002), w której przedstawia doświadczenia związane z wychowaniem niepełnosprawnej córki w pierwszych 12 latach jej życia (książka nominowana do Nagrody Literackiej Nike). Anna Sobolewska jest córką poetki Jadwigi Stańczakowej, o której powstał film pt. Parę osób, mały czas (2005).

Mistyka i mistyfikacje: dane szczegółowe

Autor: Anna Sobolewska
Wydawnictwo: Wolno
Rok wydania: 20 listopada 2019 (premiera)
Liczba stron: 308
Okładka: twarda
ISBN: 978-83-953756-3-7