Strona Główna › Pytania i dylematy › Czy jesteś uczciwy?

Dlaczego warto być uczciwym? | Fot. Pixabay

Czy jesteś uczciwy?

Czy jesteś uczciwy? A może należysz do ludzi, którym często zdarza się naginać prawdę? Jeśli na to drugie pytanie odpowiedź jest twierdząca, ten artykuł jest dla ciebie. Pod warunkiem, że chcesz się zmienić. Jeżeli lubisz kłamać, nie czytaj dalej.

Uczciwość może być naprawdę trudna do osiągnięcia, szczególnie w społeczeństwie, w którym panuje powszechna gonitwa za sławą, pieniądzem i wpływami. Chcąc być wyjątkiem od tej reguły, będziesz musiał dać z siebie więcej, niż możesz przypuszczać. Większość ludzi za uczciwe uważa trzymanie czegoś w tajemnicy, jeśli wiąże się z korzyścią dla osoby, przed którą tę tajemnicę się utrzymuje (np. przygotowywanie niespodziewanego przyjęcia urodzinowego).

Oczywiście kwestią dyskusyjną pozostaje, co jest korzystne, a co szkodliwe dla drugiego człowieka. Czy trzymanie w tajemnicy przed dzieckiem tego, że zostało adoptowane, jest dla niego dobre? Tę i inne kwestie musisz rozpatrywać samodzielnie za każdym razem, kiedy postanawiasz zachować coś w tajemnicy.

Mówi się, że uczciwość jest najlepszą drogą w kontaktach międzyludzkich. To brzmi jak najprostsza rzecz na świecie, prawda? Niestety, w rzeczywistości bycie naprawdę szczerym z innymi i sobą samym może być prawdziwym wyzwaniem. Prawda jest zazwyczaj niewygodna i dlatego wymaga dużo cierpliwości, uważności i pracy.

Jak działa nieuczciwość?

To nie jest cecha wrodzona. Większość z nas nauczyła się być nieuczciwym w dzieciństwie. Kiedy dziecko poznaje swoje otoczenie i najbliższe osoby, zaczyna rozumieć zależności i obowiązujące zasady. Widzi, na przykład, że mówienie pewnych rzeczy skutkuje aprobatą i pochwałą ze strony dorosłych, a mówienie innych powoduje dezaprobatę i karę. Tego typu odkrycia stanowią najczęściej wstęp do nieuczciwych zachowań, które z czasem umysł przestaje świadomie rozpoznawać. To działa w sposób automatyczny i tylko większe kłamstwa wymagają konkretnego planowania.

Nieuczciwość jest więc częścią ludzkiego życia i niewiele znajdziemy na świecie osób całkowicie szczerych. Nie znaczy to jednak, że nie można być bardziej uczciwym. Nawet jeśli nie uda się osiągnąć stuprocentowej prawdomówności, warto postarać się – dla dobra własnego i najbliższych. Nie chodzi mi tutaj o jakieś duchowe, wyższe dobro, które wymaga uczciwości. Jest ona zwyczajnie korzystna dla jakości ludzkiego życia. Im mniej kłamstw, tym mniej stresu, a co za tym idzie i codziennych problemów.

Nie łódź się jednak – uczciwość nie jest łatwa. Sprawia, że stajesz się bardziej otwarty, a przez to również wrażliwszy na atak. Ludzie widzą, kim naprawdę jesteś i jakie popełniasz błędy. To daje im okazję do krytyki. Jeśli nie masz silnej osobowości, będzie ci trudno radzić sobie z przykrościami.

Jak być bardziej szczerym?

Najpierw trzeba przyznać się przed samym sobą. Jeśli nie dostrzegasz nieuczciwości w swoim postępowaniu i wypowiedziach, nie będziesz mógł nic z tym zrobić. To jakby ślepcowi kazać zerwać czerwony kwiat na łące. Niewykonalne, prawda?

Przyznaj się więc i bądź gotów do rozwiązania problemów, które powstały w wyniku twoich wcześniejszych kłamstw. Podczas przeglądania przeszłych grzechów możesz doświadczyć dyskomfortu i poczucia winy. To dobrze! Dzięki temu zidentyfikujesz określone wzorce postępowania i powstrzymasz się od ich powielania.

Praktyka czyni mistrza – zacznij ćwiczyć swoją uczciwość, tak jak sportowiec trenuje mięśnie. To może wydawać się nieco dziwne, ale działa. Zacznij od małych rzeczy; drobiazgów, które nie mają większego wpływu na życie codzienne. W ten sposób wyrobisz w sobie nawyk bycia uczciwym i krok po kroku będziesz go realizował w odniesieniu do coraz większych spraw.

Nie można postępować wbrew swoim myślom. Uczciwość należy więc budować od wewnątrz – naucz się myśleć szczerze. Zazdrość, zachłanność i uprzedzenia mogą sprawić, że będzie ci trudno odróżnić prawdę od fałszu. Osobiste przekonania lub wiara zwiodły już wielu ludzi. Coś może wydawać się prawdziwe, a w rzeczywistości być zwyczajnym kłamstwem lub pomyłką. Każda zdobyta przez ciebie informacja może być nieprawdziwa. Sprawdzaj ją więc, zanim przekażesz dalej. Kiedy już zobowiążesz się do mówienia prawdy w kontaktach z innymi ludźmi, możesz się zdziwić, że spora część twojej "wiedzy" jest właściwie oparta tylko na różnego rodzaju założeniach, a nie faktach.

Kolejnym elementem uczciwości jest umiejętność taktownego zachowania w towarzystwie. Prawdomówność może ranić uczucia i być mylnie interpretowana jako złośliwa krytyka. Pamiętaj, że chęć bycia szczerym nie daje ci prawa do bycia niemiłym. Nie chodzi o to, żebyś za wszelką cenę mówił dosadnie o prawdzie. Można być bardzo kreatywnym w sposobie jej wypowiadania. Z drugiej strony, ukrywanie nieprzyjemnych rzeczy przed bliskimi jest bardzo kuszące. Tym bardziej, że robimy to najczęściej w trosce o nich. Czasami po prostu nie chcesz kogoś ranić. Unikasz więc drażliwego tematu lub najzwyczajniej w świecie kłamiesz.

Dobrym wyjściem jest podkreślanie pozytywów. Zamiast mówić coś przykrego, można przedstawić to w sposób bardziej oględny, koncentrując się na dobrych stronach przekazywanej informacji. Oczywiście masz prawo zachować milczenie, ale to nie zawsze jest dobre wyjście z sytuacji. Ktoś może później dowiedzieć się, że wiedziałeś o czymś ważnym, a mimo to nic nie mówiłeś.

Naucz się więc delikatnie i taktownie przekazywać wiadomości. W ten sposób nie będziesz musiał się krępować i nie urazisz uczuć innych ludzi.

Jak we wszystkich kwestiach w życiu, najlepszą drogą jest znalezienie równowagi. Również w tym przypadku najskuteczniejsza strategia postępowania to wypośrodkowanie pomiędzy mówieniem całej prawdy bez ogródek a zachowaniem prywatności.

Zapamiętaj!

1. Mówiąc prawdę, nigdy nie będziesz musiał obawiać się pytań i rozmów z innymi ludźmi.
2. Unikaj robienia rzeczy, o których będziesz musiał później kłamać.
3. Milczenie czasami jest najokrutniejszą formą nieuczciwości.
4. Stare przysłowie jidysz uczy, że "połowa prawdy jest całym kłamstwem".
5. Negatywne konsekwencje nieuczciwości często nie są widoczne natychmiast. Zazwyczaj pojawiają się wraz z upływem czasu.