Strona Główna › Pytania i dylematy › Czy jestem odpowiedzialny?

Czy ponosimy odpowiedzialność za swoje czyny? | Fot. Pixabay

Czy jestem odpowiedzialny?

Spróbuj szczerze ocenić siebie. Wiem, to trudne. W rozwoju duchowym jest to jednak bardzo ważna sprawa. Bez tego nie ma mowy o postępach. Jeśli nie będziesz uczciwie podchodził do własnej osoby, utkniesz w bagnie fałszu i głupoty. Jedno z pytań, które warto regularnie sobie zadawać, to: czy jestem odpowiedzialny? Sprawdzaj siebie w tej kwestii starannie, ponieważ odpowiedzialność za samego siebie jest nieodzownym elementem praktyki duchowej.

Wielu ludzi nie zdaje sobie z tego sprawy. Przenoszą odpowiedzialność za siebie na kogoś innego. Na mistrza, zbawiciela, kapłana, a nawet na rodzinę czy państwo. To brzemienny w skutkach błąd. Sprawia, że człowiek przestaje nad sobą pracować. Zamiast tego zaczyna narzekać na wszystko, czego nie udało mu się osiągnąć. Oczywiście za porażki wini zawsze kogoś innego. Nigdy siebie.

Tymczasem osoba odpowiedzialna posługuje się swoimi umiejętnościami i talentami w sposób mądry. Nie unika swoich obowiązków ani ciężkiej pracy, niezbędnej do osiągnięcia sukcesu w każdej dziedzinie życia. Dzięki temu cieszy się szacunkiem otoczenia i jest traktowana jak ktoś, kogo rad warto posłuchać.

Czy jestem odpowiedzialny?

Odpowiedzialność daje człowiekowi pewność siebie i świadomość, że jego los zależy w głównej mierze od niego samego. Ktoś może teraz powiedzieć, że na życie każdego z nas wpływa tak wiele zmiennych, że w rzeczywistości mamy niewielki wpływ na własny los. Być może coś w tym jest, ale nie zmienia to faktu, że to właśnie my odpowiadamy za swoją reakcję na każde zdarzenie.

W ostatecznym rozrachunku od ciebie zależy, jak potoczy się historia twojego życia. Decydując o własnym zachowaniu w obliczu zmieniającego się otoczenia, wybierasz swoją ścieżkę. Po niej inni poznają twoją prawdziwą wartość. Być może będą cię nienawidzić, bać się, a może podziwiać. To nie powinno jednak mieć tak wielkiego znaczenia, jak poczucie odpowiedzialności za samego siebie.

Czy jestem odpowiedzialny?

Przede wszystkim należy zauważyć, że odpowiedzialność dotyczy tylko tego, na co masz wpływ. Nie możesz czuć presji odpowiedzialności za kogoś innego lub za wydarzenia toczące się na drugim końcu świata. Nie można dać się zwariować. Tylko twoje własne postępowanie jest tym, które ciąży na sumieniu. Wyjątek stanowi tutaj jedynie sytuacja, kiedy sprawujesz opiekę nad dziećmi, osobami starszymi czy niepełnosprawnymi intelektualnie. Wówczas możesz również za ich zachowanie być odpowiedzialnym.

Odpowiedzialność jest często rozumiana opacznie. Wielu ludzi jest przekonanych, że odpowiedzialne zachowanie to takie, które jest zgodne z jakimiś normami, na przykład społecznymi.

Rodzice również narzucają swoim dzieciom pewne zasady. Wszystko jest w porządku, dopóki opiekunowie nie przesadzają w swoim rygorze. Nie mogą jednak oczekiwać, że ich pociechy będą robić absolutnie wszystko, co się im nakaże. Życie tak nie działa.

Dziecko nie jest własnością rodziców. To całkowicie odrębna istota ludzka. Posiada własną osobowość, upodobania, zdolności i marzenia. Nie będzie więc zdrową odpowiedzialnością narzucanie mu siłą swoich przekonań czy marzeń.

Odpowiedzialność to świadome przyjęcie na siebie radości płynącej z istnienia. To nie jest ciężar, jak wielu ludzi sądzi. Bycie odpowiedzialnym za siebie daje możliwość czerpania przyjemności ze swojego życia, ale też jest konieczne do robienia postępów w rozwoju duchowym.

Odpowiedzialność duchowa

W praktyce duchowej sytuacja wygląda trochę podobnie jak w przypadku wychowywania dzieci. W młodości za każdego człowieka odpowiadają jego rodzice, ponieważ to oni dysponują większą wiedzą na temat świata. Z kolei osoba o niskim poziomie rozwoju duchowego jest prowadzona przez kapłana bądź guru. Taki wyznawca religijny jest na edukacyjnym etapie dziecka. Niewiele jeszcze rozumie, więc duchową odpowiedzialność za niego mają nauczyciele.

To szybko się jednak kończy, a przynajmniej powinno skończyć. Jeśli nauczyciele przekazują prawidłowe nauki duchowe, ich uczniowie zaczynają się usamodzielniać i przejmować odpowiedzialność za siebie. Tak samo jak w przypadku dzieci: dorastają i sami zaczynają kierować swoim życiem duchowym.

Odpowiedzialność wiąże się ze świadomym wysiłkiem włożonym w pracę nad sobą oraz rozpoczęciem podejmowania przemyślanych decyzji. W duchowości nie można pozwolić sobie (przynajmniej od pewnego momentu) na uzależnianie się od przekazów mistrzów i mistyków. Przychodzi czas, kiedy trzeba samemu przejąć rolę własnego przewodnika – podejmować decyzje i uczyć się tego, co jest pomocne w rozwoju.

Nie można zatrzymać się na poziomie szkoły. Tak jak w życiu: szkoła na początku uczy pożytecznych rzeczy, ale jeśli człowiek zostanie w niej zbyt długo, będzie przez nią hamowany. Nie będzie odpowiedzialny za siebie – ktoś inny będzie.

Prawdziwa odpowiedzialność wymaga od człowieka nie lada odwagi. Bez niej nie można prawdziwie kochać, przyznać się do porażki czy pomyłki, akceptować swojej niedoskonałości i działać w zgodzie z własnymi przekonaniami. Każdemu zdarza się podjąć błędną decyzję, lecz w danym momencie może się ona wydawać prawidłowa. I nie ma w tym nic złego.

Bycie odpowiedzialnym to również umiejętność odrzucania rzeczy mających szkodliwy wpływ na życie. Człowiek odpowiedzialny nie obwinia się za swoje poglądy i czyny, lecz stara się być jak najlepszą osobą. Pracuje nad sobą i przyjmuje wszystkie konsekwencje swojego postępowania.